Dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej – jakie są sposoby na otrzymanie dotacji?

Planowanie nowego projektu bywa wyzwaniem. Zakładanie działalności gospodarczej jest jak rozpoczynanie dużego, złożonego projektu z wieloma składowymi, o których należy zawczasu pomyśleć. Nie tylko przez stopień skomplikowania całego procesu obejmującego: przygotowanie strategii, badanie rynku, opracowanie produktu, spełnienie wymogów formalnych czy nabycie odpowiednich umiejętności. Problemy pojawiają się również na gruncie finansowym.

Trudno wyobrazić sobie udany biznes (mały czy duży) bez kapitału początkowego, który gwarantowałby bezpieczny start. Zakup sprzętu, wynajęcie lokalu, zatrudnienie pracowników, wyposażenie biura. Na część z tych problemów rozwiązanie można znaleźć w UP (Urząd Pracy) oraz oferowanej przez niego bezzwrotnej dotacji w wysokości nawet do 36 tys. złotych.

Dofinansowanie z Urzędu Pracy na rozpoczęcie działalności – jak uzyskać?

Aby móc skorzystać z pomocy oferowanej przyszłym przedsiębiorcom w ramach dofinansowania z Urzędu Pracy, należy złożyć wniosek zawierający informacje o planowanej działalności, załączyć wymagane dokumenty, poświadczenia, certyfikaty i po uzyskaniu pozytywnej weryfikacji wniosku podpisać umowę na 12 miesięcy.

Staranie się o dotację na rozpoczęcie działalności jest prostsze niż zaciągnięcie kredytu czy wnioskowanie o wsparcie z budżetu Unii Europejskiej. Przed zainteresowanymi stawia się mniejsze wymaganie, ograniczając formalności do minimum. Podstawą jest dobrze przemyślana idea biznesowa i wypełnienie warunków określonych w regulaminie urzędu. W dodatku nie jest wymagany wkład własny (choć mile widziany i dobrze wyglądający).

Każdy UP może wyznaczyć również bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące umowy zawieranej z przedsiębiorcą. Najlepiej zapoznać się z nimi na stronie internetowej lub na miejscu podczas rozmowy z konsultantem. Każda dotacja dla bezrobotnych ustalana jest na poziomie maksymalnym dla całego kraju. To sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia – w 2022 roku była to kwota ponad 6 tys. złotych, co oznacza, że wnioskodawca może zaplanować wydatki z górnym progiem ok. 36 tys. złotych. Szacuje się, że w 2023 ta kwota będzie jeszcze wyższa, w związku z wzrostem płac i wynagrodzenia.

Zaleca się jednak, aby wnioskowana kwota ta była niższa i obejmowała jedynie najważniejsze, dobrze umotywowane zakupy, zamiast próbować pozyskać jak największe fundusze. Dzieje się tak, gdyż wnioski rozpatrywane są w formie konkursu. Największe znaczenie ma przede wszystkim kolejność zgłoszeń. Im wcześniej tym lepiej, im solidniej przygotowany plan, tym większe szanse na sukces.

Warunki otrzymania dotacji z UP

Istnieje kilka istotnych warunków, które powinno się wypełnić, aby móc ubiegać się o dotację z puli funduszu Urzędu Pracy.

Należy przede wszystkim:

• być zarejestrowanym bezrobotnym, nawet jeżeli rejestracja dokonana została krótko przed oddaniem oddaniem formularza zgłoszeniowego,
• być gotowym na otwarcie jednoosobowej działalności gospodarczej (spółki i inne formy prawne nie są uwzględniane),
• prowadzić działalność pozarolniczą i nie znajdującą się na liście wykluczonych przez urząd,
• nie mieć odrzuconej oferty pracy ani szkolenia w określonym regulaminowo czasie (zwykle jest to ostatni rok, ale okres ten może się zmieniać),
• nie przerwać szkolenia ani stażu bez uzasadnionej przyczyny,
• nie prowadzić działalności w ciągu 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o dotację,
• złożyć wniosek tylko do jednego urzędu (miejsca właściwego dla rezydencji stałej lub tymczasowej),
• nie być karanym za przestępstwo gospodarcze w okresie dwóch lat poprzedzających udział w staraniach o dofinansowanie na działalność gospodarczą.

Szczegółowe warunki dostępne są w poszczególnych urzędach, z wyróżnionymi dla danej jednostki własnymi kryteriami.

Jak złożyć wniosek o dofinansowanie z Urzędu Pracy?

Podstawowa rzeczą, na jaką należy zwrócić uwagę, są terminy. Pierwszy (a w wielu przypadkach także jedyny, gdyż budżet na tę inicjatywę jest ograniczony) nabór wniosków o dotacje dla bezrobotnych przeprowadzany jest na początku roku kalendarzowego, w okolicach stycznia, lutego. To właśnie wtedy istnieje największą szansa na uzyskanie wsparcia.

Urząd Pracy przedstawia szablon wniosku, jaki należy wypełnić oraz podaje załączniki, jakie powinno się oddać wraz z wypełnionym formularzem. Są to np. certyfikaty, zezwolenia, uprawniania, kursy kwalifikujące do wykonywania zawodu, szkolenia zawodowe. Po upływie maksymalnie miesiąca (30 dni) UP zobowiązany jest poinformować o swojej decyzji. Robi to telefonicznie, często również dodatkowo wysyła pismo pocztą. Gdy decyzja jest pozytywna, wyznacza termin podpisania umowy.

Przygotowanie biznesplanu

Kolejnym kryterium, które ma znaczenie przy staraniu o dofinansowanie dla firm jednoosobowych, jest przygotowanie dobrego biznesplanu.

Wzór informacji, jakie oczekuje urząd, udostępniany jest w przygotowanym szablonie. Należy w nim podać:

• ogólne dane kontaktowe wraz z podstawowymi formami kontaktu (e-mailem, numerem telefonu),
• szacunkowe dochody i koszty (które mogą być orientacyjne i w trakcie samej działalności ulec zmianie),
• krótki opis samej działalności – czy to firma produkcyjna, handlowa, usługowa, modelu biznesowego,
• przedstawienie czynników motywujących do podjęcia i kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej,
• zaprezentowanie w kilku zdaniach oferty – produktów, usług
• opis potencjalnej grupy docelowej lub sylwetki zakładanego klienta idealnego,
• opowiedzenie o sposobie promowania działalności, formie reklamy i środków, za pomocą których planuje się taka strategia zrealizować,
• dokonanie zwięzłej analizy konkurencji,
• wskazanie obszarów potencjalnego ryzyka i pomysłów na to, jak im zapobiec lub rozwiązać problemy z tego zakresu,
• zaprezentowanie kwalifikacji zawodowych, np. wykształcenie kierunkowe, odbyte szkolenia, kursy, staż pracy w zawodzie, nagrody branżowe, certyfikaty i wyróżnienia.

Na co można przeznaczyć dotację na rozpoczęcie działalności?

W trakcie korzystania ze środków UP, trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach, w tym o:

• jakiekolwiek zagubienie lub uszkodzenie urządzenia zakupionego z przyznanej puli należy zgłosić,
• wydatki należy dokładnie udokumentować i przedstawić w urzędzie w wyznaczonym terminie,
• pieniądze można przeznaczyć jedynie na te wydatki, które ukazało się we wniosku,
• pozyskane dotacje nie mogą być przeznaczone na pokrycie bieżących wydatków,
• duże wydatki np. zakup kosztownego sprzętu czy pojazdu firmowego nie może przekraczać określonego procenta całości.

Istotną częścią wniosku o dofinansowanie z Urzędu Pracy jest określenie zabezpieczenia. Może ono przybrać formę: weksla, zastaw praw lub rzeczy, poręczenie osób trzecich, akt notarialny o poddaniu się egzekucji dobrowolnie w przypadku zerwania/naruszenia umowy. Ostatni wariant wydaje się szczególnie interesujący, ponieważ nie wymaga posiadania znacznego kapitału, angażowania osób trzecich ani konieczności wnioskowania do innych instytucji.

Inne dotacje na otwarcie firmy

Gdyby nie udało się dostać takiej formy wsparcia, można spróbować innych sposobów. Wśród nich są:

• kredyt bankowy,
• fundusze na innowacje z budżetu unijnego,
• inwestorzy zainteresowani startupem technologicznym,
• prywatna pożyczka od krewnych.

Aby uzyskać kredyt bankowy należy spełnić takie warunki, jak przy normalnym staraniu się o pożyczkę bankową. Dotacje dla firm wymienione powyżej są jednak trudniejsze do uzyskania. Szczególnie dotacje unijne, które w większości mają bardzo ścisły profil działalności, który akceptują (zwykle jest to innowacyjność lub przyjazna środowisku technologia, która sprzyja rozwojowi w tym kierunku). Mniejsze firmy raczej rzadko są w stanie je spełnić.

Startupy technologiczne to zazwyczaj forma dość ryzykowna, opierająca się na oryginalności i pomysłowości, a następnie na opracowywaniu nowej technologii lub modeli, które mogą okazać się porażką strategiczną.